Τι κρύβεται μέσα στις αρχαίες πυραμίδες των Μάγια;

POLA DAMONTE VIA GETTY IMAGES VIA GETTY IMAGES

Τι ακριβώς έβαζαν όμως μέσα στις πυραμίδες.

Οι αρχαίοι Μάγια κατασκεύασαν εκατοντάδες πυραμίδες σε όλη τη Μεσοαμερική, περίπου από το 1000 π.Χ. έως το 1500 μ.Χ., τοποθετώντας μια μεγάλη ποικιλία αντικειμένων στο εσωτερικό τους.

Τι ακριβώς έβαζαν όμως μέσα στις πυραμίδες;

Αποδεικνύεται ότι, όπως οι πυραμίδες της αρχαίας Αιγύπτου, αυτές που χτίστηκαν από τους Μάγια περιείχαν πλούσιους θησαυρούς και ταφές. Αλλά συχνά περιείχαν κάτι πιο περίεργο - μικρότερες πυραμίδες μέσα στις μεγαλύτερες, είπαν οι ειδικοί στο Live Science.

Για παράδειγμα, η πυραμίδα του Ελ Καστίλλο, στην τοποθεσία Τσίτσεν Ίτζα στη χερσόνησο Γιουκατάν, περιέχει μια πυραμίδα μέσα σε μια πυραμίδα μέσα σε μια πυραμίδα, όπως μια ρωσική μπαμπούσκα.

«Οι αρχαίοι κάτοικοι της χερσονήσου Γιουκατάν, όταν έφτασαν σε μια προηγουμένως κατοικημένη και εγκαταλειμμένη τοποθεσία, δεν κατέστρεψαν τις παλιές κατασκευές», είπε ο Άντρες Τοξέχο-Αντράντε, καθηγητής στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού (UNAM) που έχει σπουδάσει και γράψει για το Ελ Καστίλλο, είπε στο Live Science. «Μάλλον μια νέα κατασκευάστηκε πάνω από αυτές που ήταν ήδη παρόντες, και ούτω καθεξής», είπε, σημειώνοντας ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Ελ Καστίλλο έχει αυτή τη δομή μπαμπούσκας.

Αυτή η πρακτική δεν ήταν μοναδική στο Ελ Καστίλλο. Άλλες πυραμίδες των Μάγια και οι μη Μάγια έχουν αυτή τη διάταξη, είπε η Ντένις Λορενια Αργκότε Εσπόνο, ερευνήτρια στο Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Μεξικού (INAH), σε ένα email στο Live Science.

Η Εσπίνο σημείωσε ότι το χτίσιμο μιας πυραμίδας πάνω από μια άλλη πυραμίδα «ήταν μια συνηθισμένη πρακτική στην προϊσπανική [πριν φτάσουν οι Ισπανοί] εποχές» και ότι «οι κύριες κατασκευές σε μεγάλους οικισμούς [τοποθεσίες που κατοικούνταν για μεγάλο χρονικό διάστημα] έχουν συνήθως αρκετές εποικοδομητικές φάσεις».

Ωστόσο, τέτοιες στοίβες πυραμίδων δεν είναι τα πιο συνηθισμένα πράγματα που βρίσκουν οι αρχαιολόγοι στις πυραμίδες των Μάγια. Ενώ ορισμένοι ναοί των Μάγια χρησιμοποιούνταν για τελετουργίες, άλλοι χρησίμευαν ως τάφοι για ηγεμόνες ή άλλα ελίτ άτομα.

Αυτές οι ταφές περιείχαν αντικείμενα όπως μάσκες νεφρίτη (για τους νεκρούς), χάντρες από νεφρίτη, λεπίδες οψιανού και αγκάθια από κεντρί, που ήταν σύμβολο αυτοθυσίας για τους αρχαίους Μάγια, σύμφωνα με το βιβλίο του Μικαέλ Κόε «The Maya» (Thames και Hudson, 2011).

Τα αγκάθια του Στινγκρέι συνδέονταν με την αυτοθυσία επειδή μερικές φορές τοποθετούνταν «μέσα από αυτιά, μάγουλα, χείλη, γλώσσα και το πέος, με το αίμα να σκορπίζεται σε χαρτί που χρησιμοποιείται για να [χρίσει] είδωλα», έγραψε ο Κόε στο βιβλίο του.

PHOTO BY THIERRY TRONNEL/CORBIS VIA GETTY IMAGES

Οι αρχαίοι Μάγια τιμούσαν αντικείμενα από νεφρίτη. Ένα από τα πιο διάσημα παραδείγματα είναι ένας θρόνος τζάγκουαρ που βρέθηκε στην πυραμίδα Ελ Καστίλλο.

«Οι Κλασικοί Μάγια εκτιμούσαν τον ιαδείτη όχι μόνο για την πολύτιμη και την ομορφιά του, αλλά και ως πέτρα μεγάλης συμβολικής σημασίας», έγραψε ο Καρλ Τόμπ, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Riverside, σε ένα άρθρο του 2005 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ancient Mesoamerica (ανοίγει σε νέα καρτέλα). Για παράδειγμα, οι Μάγια συνέδεσαν τον νεφρίτη με τον αραβόσιτο, την κυριαρχία και τον ίδιο τον άνεμο, έγραψε ο Τόμπ. «Ο νεφρίτης ήταν ένα σημαντικό συστατικό των ταφικών τελετουργιών και της τελετουργίας των θεών και των προγόνων», πρόσθεσε.

Οι πυραμίδες των Μάγια περιείχαν πολλά άλλα αξιόλογα αντικείμενα. Για παράδειγμα, μια πυραμίδα στην τοποθεσία Σαν Μπαρτόλο, στη βόρεια Γουατεμάλα, περιέχει ένα κομμάτι από αυτό που μπορεί να είναι το αρχαιότερο ημερολόγιο των Μάγια που έχει βρεθεί ποτέ, που χρονολογείται πριν από περισσότερα από 2.200 χρόνια.

Μια πυραμίδα στο Κοπάν, στην Ονδούρα, έχει μια τεράστια επιγραφή που περιέχει πάνω από 2.000 γλυφούς των Μάγια χαραγμένα στη σκάλα της. Η επιγραφή αφηγείται την ιστορία των ηγεμόνων του Κοπάν, σύμφωνα με μια έκθεση του Ινστιτούτου Διατήρησης Getty του 2006. Οι Μάγια χρησιμοποιούσαν ένα σύστημα γραφής που μερικές φορές ονομάζεται «ιερογλυφικό των Μάγια».

Αυτό το σύστημα γραφής έχει γλύφους που αντιπροσωπεύουν ήχους που σχηματίζουν λέξεις που οι μελετητές μπορούν να διαβάσουν και να μεταφράσουν.

Πηγή: huffingtonpost

Διαβάστε Περισσότερα...

Η μυστηριώδης προέλευση της ανθρωποθυσίας

IVAN-96 VIA GETTY IMAGES

Η ανθρωποθυσία φαίνεται να είναι τόσο παλιά όσο και η ίδια η ανθρωπότητα. Ωστόσο, οι ειδικοί διαφωνούν σχετικά με το πώς και πού ξεκίνησε η πρακτική.

H πρακτική της ανθρωποθυσίας είναι αυτή τη στιγμή στενά συνδεδεμένη με τους Αζτέκους του βόρειου Μεξικού. Το πανάρχαιο τελετουργικό, σπάνιο στις περισσότερες κοινωνίες σε όλο τον κόσμο, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μεσοαμερικανική κουλτούρα. Οι ανθρωποθυσίες πραγματοποιήθηκαν σε πολλές περιπτώσεις και χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και για να σηματοδοτήσουν την ολοκλήρωση αρχιτεκτονικών έργων, όπως η Μεγάλη Πυραμίδα του Τενοτστιτλάν, η οποία θα μπορούσε να είχε οδηγήσει στο θάνατο έως και 80.400 ανθρώπους, σύμφωνα με τον Αμερικανό ανθρωπολόγο Ρος Χάσιγκ.

Οι ανθρωποθυσίες μεταξύ των Αζτέκων περιγράφηκαν με φρικιαστικές λεπτομέρειες από τους Ισπανούς κατακτητές. Οι περιγραφές τους ταιριάζουν με τις εξίσου φρικτές απεικονίσεις που βρίσκονται σε πολλούς προκολομβιανούς κώδικες. Ένα από αυτά, ο Codex Magliabechiano*, δείχνει έναν ιερέα να συγκρατεί ένα θύμα θυσίας καθώς ένας άλλος χρησιμοποιεί ένα αιχμηρό αντικείμενο για να ξεριζώσει την καρδιά του. Το αίμα κυλά στο κάτω μέρος της πυραμίδας, όπου ένα προηγούμενο θύμα, με το στήθος ανοιχτό και το πρόσωπό του να κάνει μορφασμούς, σύρεται μακριά. Οι θεατές παρακολουθούν καθώς η καρδιά, φρεσκοκομμένη από τη σωματική της φυλακή, επιπλέει προς τον ουρανό. Μαρτυρίες αυτόπτων μαρτύρων έχουν κρατήσει ζωντανή και καλά τη μνήμη αυτών των φρικιαστικών τελετουργιών.

Ωστόσο, η έννοια της ανθρωποθυσίας δεν επινοήθηκε σε καμία περίπτωση από τους Αζτέκους, ούτε ήταν, όπως προτάθηκε προηγουμένως, ο μόνος πολιτισμός σε όλο τον κόσμο που ασχολήθηκε με αυτήν την πρακτική.

Οι ανθρωποθυσίες πιστεύεται ότι χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού και πιθανώς πολύ πιο πριν. Τα ίχνη του έχουν ανακαλυφθεί στα αρχαιολογικά αρχεία διαφόρων πολιτισμών, από τους Ευρωπαίους της Παλαιολιθικής έως τους αρχαίους αποίκους της Κίνας. Αυτές οι κοινωνίες συμμετείχαν σε ανθρωποθυσίες για διάφορους λόγους, μερικούς συγκρίσιμους με τους Αζτέκους και άλλους εντελώς μοναδικούς.

Σκεπτικό των ανθρωποθυσιών

Η ιστορία των ανθρωποθυσιών είναι στενά συνδεδεμένη με την ιστορία της θρησκείας και της δεισιδαιμονίας. «Η προϊστορική θρησκεία», γράφει ο Τζον Σκίνερ, «ξεκίνησε ως ένα μαγικό μυστήριο που αποσκοπούσε στην άρνηση της πραγματικότητας του θανάτου». Στο έρευνα του, Ritual Matricide: A Study of the Origins of Sacrifice, ο Σκίνερ συζητά πώς ο φόβος και η περιέργειά μας για τον θάνατο εκδηλώθηκαν σε αρχαίες τελετουργίες όπως η κατανάλωση ανθρώπινου εγκεφάλου και η ανθρώπινη θυσία γενικά. Η εστίασή του ήταν στις παλαιολιθικές κοινωνίες, οι οποίες δεν είχαν το είδος της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής πολυπλοκότητας που διαμόρφωσε τις τελετουργίες των Αζτέκων.

Οι θυσίες με θρησκευτικά κίνητρα θα μπορούσαν να λάβουν πολλές μορφές. Στην Κίνα, τη Μογγολία, την Αίγυπτο και τη Μεσοαμερική, σημαντικά άτομα θάβονταν μερικές φορές μαζί με τους υπηρέτες και/ή τις παλλακίδες τους. Δεδομένου ότι τα σώματα αυτών των φυλάκων σπάνια παρουσιάζουν σημάδια τραύματος ή ασθένειας, οι αρχαιολόγοι εικάζουν ότι ενταφιάστηκαν μαζί με τους αφέντες τους σε μια πρακτική που τώρα αναφέρεται ως «θυσία του συγκρατητή». Τέτοιες τελετουργίες εξασφάλιζαν ότι οι άνθρωποι θα παρέμεναν φροντισμένοι στη μετά θάνατον ζωή. Η πρακτική, κάποτε μια από τις πιο κοινές μορφές ανθρωποθυσίας, εξαφανίστηκε γύρω στο 2.800 π.Χ.

WIKIPEDIA

Ένας στόχος των ανθρωποθυσιών ήταν να κατευνάσουν τους θεούς προσφέροντας κάτι μεγάλης αξίας. Κατά τη διάρκεια των τελετουργιών Καπακότσα, οι Ίνκας του προκολομβιανού Περού ναρκώνουν και σκότωναν παρθένες γυναίκες και παιδιά - τις οποίες θεωρούσαν αγνές ή αθώες - για να αποτρέψουν φυσικές καταστροφές. Οι Αζτέκοι αναφέρονταν στις θυσίες ως πληρωμή χρέους. «Η ζωή οφείλεται στους θεούς», πιστεύεται ότι είπαν οι ιερείς τους στους Ισπανούς παρατηρητές υπερασπιζόμενοι το τελετουργικό, «με τη θυσία τους, μας έδωσαν ζωή… παράγουν τη διατροφή μας… που τρέφει τη ζωή».

Τελικά, η ανθρωποθυσία αφορούσε την προστασία της πλειοψηφίας σε βάρος μιας μειοψηφίας. Οι ανθρωποθυσίες δεν γίνονταν μόνο για να αποτρέψουν τους σεισμούς και τις ασθένειες, αλλά και για να κερδίσουν ή να αποφύγουν τους πολέμους. Χρησιμοποιήθηκαν για να ευλογήσουν τη βασιλεία συγκεκριμένων ηγεμόνων καθώς και τα σύμβολα της κυριαρχίας τους. Η Μεγάλη Πυραμίδα του Τενοτστιτλάν, που αρχικά κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λτζοκόαλτ, είναι ένα παράδειγμα αυτού. Ομοίως, οι μπαλάντες και οι θρύλοι μιλούν για ιαπωνικές και βαλκανικές κοινότητες που θάβουν ζωντανούς ανθρώπους μέσα σε κτίρια για να τους προστατεύσουν από μελλοντική καταστροφή - μια πρακτική που υπονοείται από αρχαιολογικές ανακαλύψεις.

Η τρανταχτή προέλευση της θυσίας ανθρώπων

Ενώ η ιστορία δεν γνωρίζει έλλειψη κοινωνιών που έκαναν ανθρωποθυσίες, οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει για το πού και πότε πρωτοεμφανίστηκε.

Επειδή η πρακτική περιγράφηκε ευρέως στην αρχαιότητα, είναι ασφαλές να πούμε ότι οι ανθρωποθυσίες συνέβαιναν και κατά την προϊστορία. Δυστυχώς, η έλλειψη γραπτών ή λεκτικών αρχείων μας εμποδίζει να ανασυνθέσουμε την προϊστορική ζωή με οποιονδήποτε βαθμό ακρίβειας. Κατά συνέπεια, η κατανόησή μας για την προέλευση των ανθρωποθυσιών βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αρχαιολογικά στοιχεία, τα οποία σπάνια οδηγούν σε ένα οριστικό συμπέρασμα.

CHOCHO 8 / WIKIPEDIA

Με τα χρόνια, αρκετοί ερευνητές δήλωσαν ότι μπορεί να βρήκαν στοιχεία για ανθρωποθυσίες που χρονολογούνται στην Εποχή του Σιδήρου ή του Χαλκού. Σε ένα άρθρο, ο παλαιοανθρωπολόγος Γιάν Τζελινέκ ερευνά θέσεις ανασκαφών στην Τσεχοσλοβακία από αυτές τις περιόδους. Η εξαιρετικά ποικιλόμορφη μεταχείριση των ανθρώπινων λειψάνων εκεί, λέει ο Τζελινέκ, υποδηλώνει ότι «δεν αντιπροσωπεύουν κανονικές ταφές αλλά ίχνη σύνθετων γεγονότων που συνδέονται με ανθρωποθυσίες».

Ανθρώπινοι σκελετοί που βρέθηκαν σε μια σπηλιά παραπέμπουν σε θυσίες συγκρατητών, ενώ ένα κρανίο που βρίσκεται στα θεμέλια ενός κοντινού σπιτιού υποδηλώνει πρακτικές που δεν μοιάζουν με αυτές που περιγράφονται στη βαλκανική και ιαπωνική λογοτεχνία.

Κάποιοι προτείνουν ότι η ανθρωποθυσία είναι πιο πιθανό να έχει συμβεί σε κοινωνίες που ασκούσαν μορφές δουλείας, καθώς αυτές οι κοινωνίες είχαν συγκεκριμένες πεποιθήσεις για την αξία της ατομικής ζωής. Ακολουθώντας αυτό το τρένο σκέψης, στοιχεία προϊστορικής σκλαβιάς θα μπορούσαν να υποδεικνύουν προϊστορική ανθρωποθυσία, αν και το ένα δεν επιβεβαιώνει την παρουσία του άλλου. Είναι ενδιαφέρον ότι η έρευνα από τη Βρετανίδα αρχαιολόγο Μιράντα Γκριν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, παρά ή ίσως λόγω της έλλειψης πειστικών αποδεικτικών στοιχείων, η ανθρωποθυσία στην Ευρώπη της Εποχής του Σιδήρου «φαίνεται ότι ήταν σπάνια και ιδιαίτερη».

Η εξαφάνιση των θυσιών

Στην κλασική αρχαιότητα, οι ανθρωποθυσίες θεωρούνταν ήδη παρελθόν από πολλούς παγκόσμιους πολιτισμούς. Όταν η Ρώμη ήταν ακόμη βασίλειο, οι πολίτες κατά καιρούς θυσιάζονταν για να κατευνάσουν τους θεούς. Σύμφωνα με τον ιστορικό Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, ωστόσο, οι ανθρωποθυσίες ουσιαστικά εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της δημοκρατίας και καταργήθηκαν εντελώς με συγκλητικό διάταγμα το 97 π.Χ. Η δολοφονία ζωντανών ανθρώπων που αναπνέουν - μια πρακτική που συνδέθηκε τότε με βαρβαρικές φυλές και την υποτιμούσαν οι Ρωμαίοι σχολιαστές - αντικαταστάθηκε από τη σφαγή ζώων και το κάψιμο των ομοιωμάτων.

Μέρος της ιστορίας των ανθρωποθυσιών μπορεί να συμπληρωθεί από θρησκευτικά κείμενα. Για παράδειγμα, το Binding of Isaac, μια ιστορία από το Βιβλίο της Γένεσης, περιγράφει πώς ο Αβραάμ - ο πατριάρχης του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ που πιστεύεται ότι έζησε κάποια στιγμή μεταξύ 2.150 και 1.975 π.Χ. - προσπάθησε να θυσιάσει τον μονάκριβο γιο του Ισαάκ στο το κληροδότημα του εβραϊκού θεού Γιαχβέ. Αλλά πριν ο Αβραάμ προλάβει να ολοκληρώσει το τελετουργικό, τον σταματά ένας άγγελος. Έχοντας ήδη αποδείξει την έκταση της αφοσίωσής του, ο Αβραάμ επιτρέπεται να θυσιάσει ένα κριάρι στη θέση του γιου του.

Το δέσιμο του Ισαάκ δεν είναι μόνο μια ιστορία αλλά και μια μορφή θρησκευτικής διδασκαλίας που είχε απτή επίδραση στην εσωτερική οργάνωση τριών μεγάλων θρησκειών. Σύμφωνα με τον Γιόζεφ Μίλμαν, ομότιμο καθηγητή στο Τμήμα Εβραϊκής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Χάιφα στο Ισραήλ, η αφήγηση λειτουργεί ως «αιτιολογικός μύθος» που εξηγεί την προέλευση ή, σε αυτή την περίπτωση, την εξαφάνιση ενός συγκεκριμένου φαινομένου. Η ιστορία, γράφει ο Μίλμαν, δίνει έναν λόγο για τη «μετάβαση από την ανθρωποθυσία στη θυσία ζώων και την απόλυτη ιερότητα της ανθρώπινης ζωής».

Από μια σύγχρονη προοπτική, η ανθρωποθυσία φαίνεται σαν μια εξαιρετικά σκληρή και άστοχη επιχείρηση. Ωστόσο, υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι δεν θα ήμασταν εδώ που είμαστε σήμερα χωρίς αυτό - ελλείψει καλύτερης λέξης - πρωτόγονο τελετουργικό. Ιστορικές μελέτες που βασίζονται σε δεδομένα, για παράδειγμα, υποδηλώνουν ότι οι ανθρωποθυσίες βοήθησαν τις κοινότητες να λάβουν πιο περίπλοκες μορφές. Ίσως αυτό συμβαίνει επειδή το τελετουργικό βοήθησε τους ανθρώπους να μείνουν μαζί στην υπηρεσία ενός μεγαλύτερου αγαθού. Άλλωστε τα θύματα της ανθρωποθυσίας δεν πέθαναν μάταια, αλλά θανατώθηκαν προς όφελος των ζωντανών.

*Είναι ένας εικονογραφικός κώδικας των Αζτέκων που δημιουργήθηκε στα μέσα του 16ου αιώνα, στις αρχές της ισπανικής αποικιακής περιόδου. Είναι αντιπροσωπευτικό ενός συνόλου κωδικών γνωστών συλλογικά ως Magliabechiano Group.

Πηγή: Bigthink, Huffingtonpost

Διαβάστε Περισσότερα...

Όταν τα λιοντάρια περιπλανιόντουσαν στην αρχαία Ελλάδα

Τα λιοντάρια τριγυρνούσαν στην αρχαία Ελλάδα. Εικόνα: Δημόσιος Τομέας

Οι Έλληνες επιστήμονες πιστεύουν ότι ένα σπήλαιο κοντά στη Βραυρώνα, περίπου 40 χλμ (25 μίλια) ανατολικά της Αθήνας, ήταν ένα κρησφύγετο για λιοντάρια και πάνθηρες που τριγυρνούσαν στην αρχαία Ελληνική ύπαιθρο πριν από χιλιάδες χρόνια.

Απολιθώματα που ανήκουν σε μικρά και μεγάλα θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων λιονταριών και πάνθηρων, ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στο σπήλαιο από ερευνητές. Άλλα είδη ζώων που εντοπίστηκαν από σκελετικά υπολείμματα περιλαμβάνουν λύκους, βίσονες, άλογα, αρκούδες και ελάφια.

Οι ανασκαφές στο σπήλαιο ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Οι επιστήμονες λένε ότι τα απολιθώματα που βρέθηκαν εκεί χρονολογούνται σε μια μεγάλη περίοδο μεταξύ είκοσι πέντε χιλιάδων έως επτά χιλιάδων ετών.

Πιστεύουν ότι το σπήλαιο ήταν είτε μια φυσική παγίδα για τα ζώα, είτε ίσως ήταν ένα μέρος όπου μεγάλα αρπακτικά, όπως τα λιοντάρια, έφερναν τη λεία τους για να απολαύσουν ένα ήσυχο δείπνο.

Επειδή τα περισσότερα από αυτά τα είδη εξαφανίστηκαν στην Ελλάδα πριν από πολύ καιρό, λίγα είναι γνωστά για αυτά τα ζώα.

Ωστόσο, είναι σαφές όχι μόνο από απολιθώματα αλλά και από μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων ότι λιοντάρια και μεγάλες γάτες περιφέρονταν στη Γη της αρχαίας Ελλάδας.

Ο αρχαίος Ελληνικός μύθος του λιονταριού της Νεμέας

Τα λιοντάρια εμφανίζονται πολύ έντονα στην αρχαία Ελληνική μυθολογία σε γραπτά, και η πιο γνωστή ιστορία είναι πιθανότατα ο μύθος του λιονταριού της Νεμέας.

Αυτό το ζώο, που πίστευαν ότι είχε υπερφυσικές δυνάμεις, λέγεται ότι είχε καταλάβει την ιερή πόλη της Νεμέας στην Πελοπόννησο.

Το λιοντάρι της Νεμέας σκοτώθηκε από τον Ηρακλή, αποτελώντας τον πρώτο άθλο που ανατέθηκε στον Έλληνα ημίθεο. Λέγεται ότι η γούνα του λιονταριού ήταν αδιαπέραστη από επιθέσεις, επειδή ήταν φτιαγμένη από χρυσό και τα νύχια του, πιο αιχμηρά από σπαθιά, μπορούσαν να κόψουν την πανοπλία.

Ο Ηρακλής κατάφερε να σκοτώσει το λιοντάρι της Νεμέας στραγγαλίζοντάς το και φόρεσε από τότε το τομάρι του.

Τα λιοντάρια συμβόλιζαν τη δύναμη και τον πλούτο για τους αρχαίους Έλληνες. Ο Αριστοτέλης και ο Ηρόδοτος έγραψαν ότι λιοντάρια βρέθηκαν ακόμη και στα Βαλκάνια στα μέσα της πρώτης χιλιετίας π.Χ.

Όταν ο βασιλιάς Ξέρξης προχώρησε μέσω της Μακεδονίας το 480 π.Χ., ανέφερε ότι συνάντησε πολλά λιοντάρια.

Οι μεγάλες γάτες που τώρα βρίσκονται στην Αφρική και την Ινδία, βρίσκονταν κάποτε σε όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο. Ωστόσο, εξαφανίστηκαν στην αρχαιότητα.

Τα λιοντάρια αναφέρθηκαν ότι εξαφανίστηκαν στην Ιταλία πριν από το έτος 20 π.Χ. και από τη Δυτική Ευρώπη συνολικά γύρω στο έτος 1 μ.Χ.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς, μέχρι το έτος 70 οι γιγάντιες γάτες είχαν περιοριστεί στη βόρεια Ελλάδα, στην περιοχή μεταξύ των ποταμών Αλιάκμονα και Νέστου.

Μέχρι το έτος 100 εξαφανίστηκαν και στην Ανατολική Ευρώπη. Μετά από αυτό, τα λιοντάρια στην Ευρώπη περιορίστηκαν στα βουνά του Καυκάσου, όπου ένας πληθυσμός ασιατικών λιονταριών επέζησε μέχρι τον δέκατο αιώνα.

Διαβάστε Περισσότερα...

Γιατί η Θεά Αθηνά επέλεξε την Αττική και τον ελληνικό χώρο από όλο τον πλανήτη

  Σύμφωνα με τον Πλάτωνα οι `Ελληνες είναι γόνοι των Ολυμπίων, καθώς προήλθαν από την ένωση ουράνιου και γήινου γενετικού υλικού, όταν η Αθηνά παρέλαβε σπέρμα από τη Γη και τον `Ηφαιστο για να προέλθουν από αυτό οι Αθηναίοι.

( Τίμαιος, παράγραφος 23): «Η Αθηνά παρέλαβε σπέρμα για σας (τους Αθηναίους) από τη Γη και τον `Ηφαιστο».

Ο Πλάτωνας αναφέρει επίσης ότι η Αθηνά εγκατέστησε τους Αθηναίους στην Αττική αφού εξέτασε πρώτα την ευκρασία των εποχών αυτού του τόπου, με την πρόβλεψη ότι ο αττικός χώρος θα αναδείξει ανθρώπους με μεγάλη ευφυία, καθώς το κλίμα επηρεάζει τόσο τη σωματική διάπλαση του ανθρώπου όσο και τον χαρακτήρα και τη ψυχολογία του ( Τίμαιος, παράγραφος 24):

«`Ολη, λοιπόν, αυτή τη διοργάνωση και τη σύνταξη η θεά αφού έκανε, σας εγκατέστησε πρώτα εσάς (τους Αθηναίους), εκλέγοντας η ίδια τον τόπο στον οποίο έχετε γεννηθεί και εξετάζοντας καλά την ευκρασία των εποχών του τόπου αυτού, με την πρόβλεψη ότι θα αναδείξει ανθρώπους με πολύ φρόνηση.

Επειδή όμως η θεά ήταν φιλοπόλεμη και αγαπούσε τη σοφία, αφού εξέλεξε ως μελλοντικό τόπο κατοικίας για να φέρει εσάς τους καταλληλότερους για τους ανωτέρω σκοπούς της άνδρες, πρώτον εγκατέστησε τους προγόνους σας. Κατοικούσατε, λοιπόν, στον τόπο αυτόν από παλιά χρησιμοποιώντας τέτοιους νόμους και ακόμα περισσότερο με πάρα πολύ καλή ευνομία, αφού είχατε ξεπεράσει όλους τους ανθρώπους σε κάθε είδους αρετή, καθώς είναι φυσικό, εφ’ όσον είσαστε γεννήματα και θρέμματα θεών».

Συγκεκριμένα, η Αττική έχει πολύ χαμηλή υγρασία, υψηλή ηλιοφάνεια αλλά και όχι μέτριες θερμοκρασιακές διαφορές, που σημαίνει ότι το κλίμα της συμβάλλει στη νοητική ανάταση και δραστηριοποίηση των κατοίκων της.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς επηρεάζει το κλίμα τον άνθρωπο είναι το εξής: Οι βόρειοι λαοί είναι πιο σφιχτοί, ψυχροί και αναλυτικοί στην νοοτροπία τους, ενώ αυτοί που ζουν σε ζεστά κλίματα είναι λιγότερο δημιουργικοί και έχουν μεγαλύτερη τάση προς τις ηδονές. Ως προς το θέμα της επίδρασης του κλίματος στον άνθρωπο, ο Ιπποκράτης αναφέρει τα εξής (Περί Ανέμων, Υδάτων και Τόπων):

«Όσοι κατοικούν σε τόπο λεπτό, ξηρό και γυμνό, όπου οι εποχιακές μεταβολές παρουσιάζουν μεγάλες αντιθέσεις, γίνονται εύρωστοι και σφιχτοδεμένοι, μάλλον ξανθοί παρά μελαχρινοί, υπεροπτικοί και ιδιότροποι στον χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία». Επίσης, αναφέρει ότι η δειλία και η οκνηρία των κατοίκων της Ασίας οφείλεται στο μαλακό και χωρίς έντονες μεταβολές κλίμα.

Η Αθηνά επέλεξε τον ελληνικό χώρο, όχι μόνο γιατί το κλίμα του συμβάλλει στη νοητική ανάταση και δραστηριοποίηση των κατοίκων του, αλλά και γιατί ο ελληνικός χώρος και τα προϊόντα που παράγει είναι καθοριστικός παράγοντας για τη γέννηση και την ύπαρξη πολιτισμού . Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι όλες οι ελληνικές οροσειρές αποτελούνται από ασβεστόλιθο, ο οποίος βοηθάει στη διανοητική εξέλιξη του ανθρώπου όχι μόνο γιατί όταν ο άνθρωπος κατοικεί σε περιοχή που είναι γρανιτώδης ή ερημώδης οι νοητικές του ικανότητες μειώνονται στο 1/10, αλλά και γιατί ο ασβεστόλιθος συγκρατεί την ηλιακή ακτινοβολία Α και Β και τη μεταβιβάζει στα είδη του φυτικού και ζωικού βασιλείου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο ελληνικός χώρος να είναι μοναδικός στο να παράγει συγκεκριμένα και ανώτερα ποιοτικά είδη του φυτικού και ζωικού βασιλείου.

Για παράδειγμα, η μαστίχα της Χίου, η οποία διαθέτει μοναδικές ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες, δεν μπορεί να παραχθεί πουθενά αλλού στον κόσμο. Το πεύκο της Μυτιλήνης, που από το ξύλο του οι αρχαίοι `Ελληνες κατασκεύαζαν τις τριήρεις γιατί δεν σαπίζει στη θάλασσα, αναπτύσσεται μόνο στη Λέσβο. Η αιγαιακή σαρδέλα περιέχει 800 φορές περισσότερο ασβέστιο από οποιοδήποτε γάλα. Το γάλα του αιγοπρόβατου του ελληνικού χώρου είναι μοναδικό για την ανασύνθεση της χοληστερίνης, η οποία δομεί τα εγκεφαλικά κύτταρα.

Αυτό σημαίνει ότι η διατροφή που βασίζεται στα προϊόντα που παράγει ο ελληνικός χώρος έχει ως αποτέλεσμα το να προκύψουν ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες.

Και οι ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες είναι βεβαίως καθοριστικός παράγοντας για τη γέννηση και την ύπαρξη πολιτισμού. Αν και ασβεστολιθικά πετρώματα υπάρχουν σε πολλά σημεία του κόσμου, αυτά δεν έχουν την ίδια ποιοτική σύνθεση με τα ασβεστολιθικά πετρώματα του ελληνικού χώρου.

Η Αθηνά, η θεά της Σοφίας , χάρισε στους Αθηναίους ένα δέντρο που φύτρωνε για πρώτη φορά στη γη, την ελαία, η οποία είναι και το σύμβολό της.

Το ελαιόλαδο, το οποίο προέρχεται από την ελαία, είναι καθοριστικός παράγοντας για τη δημιουργία και την εξέλιξη της διάνοιας! Το νευρικό σύστημα ελέγχει όλα όσα συμβαίνουν μέσα στο ανθρώπινο σώμα και αποτελείται από τα νεύρα, τον νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο. Τα νευρικά κύτταρα ή νευρώνες μεταδίδουν μηνύματα προς και από τον εγκέφαλο. Κάθε νευρώνας είναι σε επαφή με περίπου 25.000 άλλα νευρικά κύτταρα.

Ο νευρώνας έχει έναν πυρήνα στο κέντρο του. Επίσης έχει πολλές αποφυάδες που ονομάζονται δενδρίτες. Κάθε νευρώνας έχει επίσης μία αποφυάδα λεπτή και μακριά που ονομάζεται νευροάξονας. Οι νευροάξονες είναι οι αποστολείς των μηνυμάτων, ενώ οι δενδρίτες είναι οι παραλήπτες των μηνυμάτων. Οι νευροάξονες που περιβάλλονται από μία ουσία, τη μυελίνη, μπορούν να μεταβιβάσουν νευρικούς παλμούς μέχρι και τέσσερις φορές πιο γρήγορα από τους νευροάξονες που δεν περιβάλλονται από μυελίνη.

Η μυελίνη, η οποία συντίθεται από την κατανάλωση πρωτεϊνών, δίνει τη δυνατότητα στον νευροδιαβιβαστικό παλμό να φτάσει ταχύτητα από 90 μέχρι 100 μέτρα το δευτερόλεπτο. Η μυελίνη, όμως, που συντίθεται από την κατανάλωση ελαιόλαδου δίνει τη δυνατότητα στον νευροδιαβιβαστικό παλμό να φτάσει ταχύτητα από 120 μέχρι 150 μέτρα το δευτερόλεπτο!

Από τα παραπάνω προκύπτει, λοιπόν, ότι η Αθηνά δημιούργησε από το σπέρμα που πήρε από τη Γη και τον `Ηφαιστο τους ανθρώπους που ονομάστηκαν `Ελληνες και τους εγκατέστησε στον χώρο που είναι καθοριστικός παράγοντας για τη γέννηση και την ύπαρξη πολιτισμού, την Ελλάδα, για να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην πνευματική εξέλιξη της ανθρωπότητας, όπως και έγινε.

Στην Ελλάδα γεννήθηκε η φιλοσοφία, το θέατρο, η ιδέα της δημοκρατίας και οι επιστήμες.

keythonimos και enneaetifotos

Διαβάστε Περισσότερα...

Δήλος: Η μυστηριώδης διαδρομή κάτω από τη θάλασσα - Τι ανακάλυψε νεαρός υπολοχαγός το 1944

 

Στις 3 Σεπτεμβρίου 1944, η απόφαση ήταν ειλημμένη: Οι Γερμανοί έπρεπε να εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Ήδη ο διοικητής της Ε' στρατιάς είχε δώσει εντολή να εγκαταλείψουν τη χώρα όλες οι γυναίκες υπάλληλοι, οι σύζυγοι και τα παιδιά των αξιωματικών και των υπαλλήλων.

Η Ε' στρατιά ήταν έτοιμη ν' αρχίσει να αποσύρεται αμέσως μόλις θα έφθαναν οι διαταγές απ' το Βερολίνο. Η κατάσταση στα Βαλκάνια γινόταν όλο και πιο απελπιστική για τους Γερμανούς μέρα με τη μέρα. Την πρώτη εβδομάδα τού Σεπτεμβρίου, η Βουλγαρία παραδόθηκε στους Ρώσους και αμέσως μετά κήρυξε τον πόλεμο στην μέχρι χθες σύμμαχο της Γερμανία.

Στη Μακεδονία, οι γραμμές επικοινωνίας των Γερμανών εμποδίζονταν από τους αντάρτες. Εν τω μεταξύ, ο Ερυθρός Στρατός ετοιμαζόταν να εισβάλει στη Ρουμανία, ενώ στη Νοτιοσλαβία προχωρούσαν ήδη προς το Βελιγράδι. Στις 19 Σεπτεμβρίου, άρχισε μεγάλη δραστηριότητα της συμμαχικής αεροπορίας στο Αιγαίο. Οι σύμμαχοι βομβάρδισαν την Κρήτη. Στο αρχηγείο της Ε' στρατιάς στη Θεσσαλονίκη είχαν αρχίσει να αγωνιούν.

Μία στρατιά 300.000 στρατιωτών μπορούσε να αποκοπεί και να αφανιστεί, αν κάτι δεν πήγαινε καλά. Ο επικεφαλής στρατηγός Lohr γρήγορα κατάλαβε ότι είχε λίγες μόνο πιθανότητες σωτηρίας. Ανατολικά βρισκόταν η εχθρική πλέον Βουλγαρία. Προς τα δυτικά και τα βορειοδυτικά υπήρχε η Αλβανία και το Μαυροβούνιο, και οι δύο εχθρικές χώρες, ακατάλληλες να τις διέλθει ένας στρατός χειμωνιάτικα.

Επομένως, η μόνη λύση για να υποχωρήσουν από την Ελλάδα ήταν να κινηθούν κατευθείαν προς τα βόρεια-βορειοδυτικά, διαμέσου μίας στενής λωρίδας τής Μακεδονίας. Ήξερε πολύ καλά ότι αυτός ο δρόμος έπρεπε να κρατηθεί οπωσδήποτε, προκειμένου να περάσει ο γερμανικός στρατός και να επιβιώσει. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, άρχισαν να γεμίζουν τη Θεσσαλονίκη στρατεύματα απ' όλο το Αιγαίο.

Το μεγάλο βάρος έπεσε στη Luftwaffe (αεροπορία) που μετέφερε συνεχώς στρατεύματα από την Κρήτη, τη Ρόδο και όλα τα άλλα νησιά που είχαν γερμανικές φρουρές. Εν τω μεταξύ, οι αεροπορικές επιδρομές των συμμάχων έφθασαν σε αριθμούς ρεκόρ.

Μόνο στις 24 Σεπτεμβρίου, 541 συμμαχικά αεροπλάνα παρεμπόδισαν τους υποχωρούντες Γερμανούς, επιτιθέμενα σε πλοία, αεροπλάνα, τρένα και δρόμους, αποτελειώνοντας τελικά όχι τόσο τους Γερμανούς που υποχωρούσαν με τάξη, αλλά τη χώρα μας και ό,τι είχε απομείνει όρθιο στα τρία χρόνια της κατοχής. Στις 2 Οκτωβρίου, ήλθαν επιτέλους οι διαταγές από το Βερολίνο για την αποχώρηση από την Ελλάδα.

Στο επιτελείο στο Αρσακλί, ένας νεαρός υπολοχαγός ήταν πολυάσχολος. Είχε αναλάβει το καθήκον να κάψει εκατοντάδες μυστικά έγγραφα που δεν έπρεπε με κανέναν τρόπο ν' αφήσουν πίσω. Είχε εμπρός του ένα βαρέλι με καιγόμενα ξύλα και εκεί μέσα έριχνε ότι έπρεπε να καεί. Έπρεπε να κάνει πολύ γρήγορα, ώστε όλα να είναι έτοιμα για την αναχώρηση. Κάποια στιγμή το βλέμμα του "χάθηκε" στις φλόγες που χοροπηδούσαν από το βαρέλι. Όλα ήταν κόκκινα σαν το χρώμα του καυτού ελληνικού ήλιου...

... Ο ήλιος έλαμπε και ζέσταινε την ατμόσφαιρα αρκετά. Το μικρό υδροπλάνο ήταν ένα σημαδάκι μεταξύ ουρανού και θάλασσας και ο ήχος του ακουγόταν σαν ένα βούισμα σμήνους μελισσών που βγήκαν για την πρωινή τους επίσκεψη στα λουλούδια του νησιού. Ο θόρυβος του αεροπλάνου που φάνηκε να πλησιάζει δεν ενόχλησε κανέναν, ούτε τις κατσίκες που βοσκούσαν χωρίς τη συνοδεία τσοπάνη. Απλώς σήκωσαν για λίγο τα κεφάλια τους προς τα επάνω και κατόπιν συνέχισαν να ψάχνουν για την τροφή τους. Το αεροπλάνο έκανε έναν - δυο κύκλους πάνω από το νησί, πριν ο πιλότος μπορέσει να εντοπίσει έναν κολπίσκο, όπου θα μπορούσε με ασφάλεια να προσθαλασσωθεί.

Πράγματι, ένας συγκέντρωνε τα απαραίτητα προτερήματα και σε μερικά λεπτά το μικρό υδροπλάνο κατέβηκε απαλά, ακούμπησε στη θάλασσα και πλησίασε σιγά την αμμουδιά. Ο πιλότος άνοιξε την πορτούλα, βγήκε, έλυσε τη μικρή φουσκωτή βαρκούλα, την άφησε στην επιφάνεια της ήρεμης θάλασσας και κωπηλατώντας ελαφρά έφθασε μέχρι την αμμουδιά. Βγήκε κρατώντας ένα αρκετά μεγάλο σακίδιο και μία δερμάτινη τσάντα και βάδισε προς το εσωτερικό τού νησιού.

Η ατμόσφαιρα, παρά την υπέροχη ημέρα, είχε κάτι περίεργο που το ένιωσε αμέσως ο νεαρός αξιωματικός. Ήταν, με μία λέξη, "βαριά". Δεν υπήρχαν οι συνηθισμένοι θόρυβοι της εξοχής από τα πουλιά και τα διάφορα ζουζούνια λες και δεν υπήρχαν. Μόνο μερικές κατσίκες καμιά σαρανταριά τον κοιτούσαν περίεργα σαν να του έλεγαν: "Τι ήλθες και συ να μας χαλάσεις την ησυχία μας; Δεν βλέπεις ότι δεν υπάρχει κανείς;".

Ο αξιωματικός τα ήξερε όλα αυτά, γιατί δεν ήταν η πρώτη φορά που ερχόταν στο νησί. Και εκείνη την ημέρα, όμως, ήταν το ίδιο σφιγμένος όπως την πρώτη. Είχε ένα αόριστο φόβο και το μυαλό του ήταν στιγμές που του έπαιζε περίεργα παιχνίδια. Κάπου-κάπου ακούγονταν αναστεναγμοί μέσα από τα χαλάσματα, πότε όλο παράπονο και πότε γεμάτοι από απειλές. Σκέφτηκε ότι η ερημιά που υπήρχε τα ενίσχυε όλα αυτά. Το μόνο που ακουγόταν στην πραγματικότητα ήταν οι μπότες του καθώς περπατούσε.

Ακόμα όμως και αυτοί οι ήχοι κάποιες φορές έμοιαζαν ν' ακούγονται διπλοί! Λες και κάποιος άλλος ήταν πίσω του, πατούσε στα βήματα του και ήταν έτοιμος να του ορμήσει. Ο νεαρός κοίταξε δυο-τρεις φορές τρομαγμένος προς τα πίσω. Δεν ήταν όμως κανείς. Μόνο ο αέρας φυσούσε ελαφρά και σήκωνε σκόνη που και που. Συνέχισε να βαδίζει προς τον προορισμό του.

Το νησί ήταν πάντα έρημο και αφιλόξενο και δεν είχε να προσφέρει στον επισκέπτη παρά μόνο... πέτρες και αγκάθια. Σε ολόκληρη την επιφάνεια του υπήρχαν μόνο δύο ή τρεις συκιές. Κάτω από τις πέτρες "κατοικούσαν" φαρμακερά φίδια και το καλοκαίρι ψηνόταν κυριολεκτικά στον ήλιο.

Η Δήλος από το όρος Κύνθος

Ο αξιωματικός διερωτήθηκε πώς ήταν δυνατόν αυτό το ξερονήσι, που δεν πρόσφερε ούτε ένα σίγουρο λιμάνι για τα πλεούμενα, ούτε μία σταλαγματιά τρεχούμενου νερού, ούτε λίγο ίσκιο στον επισκέπτη του, να έχει στην αρχαιότητα τη μοναδική αυτή τύχη: να γίνει το ιερό νησί του Ελληνικού κόσμου και σπουδαίο εμπορικό κέντρο τής λεκάνης τού Αιγαίου. Θυμόταν, από έναν ομηρικό ύμνο στον Απόλλωνα, ότι και στην αρχαιότητα η Δήλος δεν είχε την παραμικρή βλάστηση. Χαρακτηρίζεται, μάλιστα, με το επίθετο πετρήεσσα.

Ο Οδυσσέας αφηγεΐτο ότι όταν τον έριξαν σ' αυτήν ενάντιοι άνεμοι, θαύμασε μία πανύψηλη φοινικιά. Ο θρύλος λέει πως κάτω απ' αυτή τη φοινικιά η Λητώ είχε γεννήσει τον Απόλλωνα. Στους ιστορικούς χρόνους, είναι αλήθεια ότι έβλεπε κανείς μία φοινικιά στη Δήλο, η οποία όμως ήταν... χάλκινη.

Την είχε δωρίσει ένας ευσεβής Αθηναίος, ο Νικίας, σε ανάμνηση της φοινικιάς του θρύλου... Τη μεγάλη εμπορική της επιτυχία μερικοί την απέδιδαν στη γεωγραφική της θέση. Η Δήλος, λένε, βρίσκεται στο κέντρο των Κυκλάδων και στο κέντρο του θαλάσσιου δρόμου Ελλάδας-Ανατολής. Αυτή η εξήγηση όμως άφηνε σκεπτικό τον επισκέπτη με το υδροπλάνο. Πλάι σχεδόν βρίσκεται η Μύκονος, νησί μεγαλύτερο και καταλληλότερο για τέτοιο σκοπό. Μόνο η ύπαρξη του Απόλλωνα της χάρισε την εξαιρετική της τύχη. Η γέννηση του έφερε, χωρίς άλλο, ευλογία.

Η κυνηγημένη από την Ήρα, Λητώ, φθάνει αφού δεν βρίσκει πουθενά άσυλο στη Δήλο, για να γεννήσει τον Απόλλωνα. Η Δήλος τη δέχτηκε με μεγάλη ευχαρίστηση. Έτσι η Λητώ έκανε μεγάλο όρκο από ευγνωμοσύνη. Το νησί εκείνο θα γινόταν έδρα τής λατρείας τού Απόλλωνα. Και όταν η Δήλος άκμασε και εξελίχθηκε, τίμησε με τη σειρά της τον θεό.

Επιπλέον, είχε θεσπιστεί νόμος να μην γεννιούνται και να μην πεθαίνουν στο έδαφος της άνθρωποι. Τις έγκυες γυναίκες και τους ετοιμοθάνατους τους πήγαιναν στο διπλανό νησί, τη Ρηνεία, για να μην μολύνεται το ιερό έδαφος του Απόλλωνα. Μία σκέψη πέρασε από το μυαλό του: ότι ήταν νόμος τής πολιτείας στην αρχαιότητα, σήμερα είναι φυσικός νόμος. Στη σημερινή Δήλο, ούτε γεννιούνται ούτε πεθαίνουν άνθρωποι: είναι εντελώς έρημη. Το νησί που δεν ήθελε νεκρούς είναι το ίδιο ένας απέραντος τάφος... Και εδώ στις αρχές του αιώνα ήταν η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή που έκανε τις ανασκαφές, όπως και στους Δελφούς, σκέφτηκε χαμογελώντας ο επισκέπτης.

Και συνέχισε λέγοντας φωναχτά: «Αυτό που έψαχναν εκεί το έψαχναν και εδώ!».

Ο μικρός δωρικός ναός της Ίσιδας, βρίσκεται στο Ιερό των Ξένων Θεών, στους πρόποδες ..

Γι' αυτό και έτσι όπως έβλεπε τη Δήλο από το υδροπλάνο δεν του φαινόταν ότι ήταν νεκρή. Τα αναρίθμητα αρχαία μάρμαρα έλαμπαν μέσα στον ήλιο και οι κολώνες "έσπαγαν" το γαλάζιο της θάλασσας και του ουρανού και έδιναν μία τελείως διαφορετική εικόνα. Και όμως, μόλις πατούσε το πόδι του στη στεριά, η εικόνα η ψεύτικη της ζωής από ψηλά διαλυόταν και γινόταν σκόνη, και εκείνος ένιωθε τον εαυτό του αιχμάλωτο των πνευμάτων τής σιωπής και της ερημιάς. Μόνο με τη φαντασία του μπορούσε να ανοικοδομήσει το ιερό του Απόλλωνα και τις στοές του, τη μεγάλη εξέδρα προς τη θάλασσα απ' όπου έφθαναν οι λαμπρές "θεωρίες" που έστελναν οι Αθηναίοι.

Τις ορθάνοιχτες πόρτες των σπιτιών, τους κομψούς και ωραίους δρόμους, τα μωσαϊκά, τις κολώνες, τις βαθιές στέρνες από μάρμαρο, τις υπόγειες δεξαμενές με το βρόχινο νερό, τις αποθήκες, την αγορά. Τέλος, τους ιερείς να θυσιάζουν στον άρχοντα θεό τού ιερού νησιού, τον Απόλλωνα.

Οι σκέψεις του αυτές τον βοήθησαν αρκετά ώστε να "κλείσει" σε μία άκρη τού μυαλού του τις φοβίες του και τις όποιες ενοχλήσεις τού δημιουργούσε η "βαριά" ατμόσφαιρα του νησιού. Κι όμως, η επιθυμία και ο σκοπός τού νεαρού αξιωματικού τον έκαναν να προχωρεί σταθερά σε μία γνωστή διαδρομή, που την ήξερε από την πρώτη φορά. Έβλεπε ένα χάρτη του νησιού που είχε διορθώσει ο ίδιος προσθέτοντας διάφορα ση/μεία που του χρειάζονταν και επιβεβαίωνε τη διαδρομή στο χάρτη.

Τούτο ήταν πολύ σημαντικό, γιατί κάτι του έλεγε πως ο επόμενος μήνας, ο Σεπτέμβριος (του 1944), θα ήταν ο τελευταίος μήνας στην Ελλάδα. Θα έπρεπε λοιπόν να τελειώνει. Να σημειώσει δηλαδή στον πολύτιμο χάρτη του ότι είχε ξεχάσει. Θα είχε άραγε την ευκαιρία να ξαναδεί το νησάκι; Ποιος ξέρει, σκέφτηκε.

Το νησί ανοιγόταν εμπρός του σαν πιάτο σχεδόν μπορούσε να το δει ολόκληρο. Το είχε περπατήσει όλο: ένα νησάκι έξι χιλιόμετρα μήκος και 1.300 μέτρα πλάτος στο φαρδύτερο του σημείο δεν είναι δα και κάτι το δύσκολο. Χαμογέλασε. Πόσο παράξενη είναι η ζωή! Σκέφτηκε το φοίνικα του θρύλου, μετά τον άλλον, τον χάλκινο του Νικία, και αυτόν που υπήρχε τώρα, από τότε που τον είχαν φυτέψει οι αρχαιολόγοι, μοναδικό δέντρο στο νησί.

Χάρτης της Δήλου Ασπρόμαυρη χαλκογραφία Joseph Pitton

Το χαμόγελο του ήταν γιατί αυτό το δέντρο, το τωρινό, έμοιαζε να ακολουθεί την παράδοση του παλιού και να αναγεννάται σαν το μυθικό πουλί με το ίδιο όνομα. Βρισκόταν τώρα στα προπύλαια του ιεροΰ του Απόλλωνα. Τούτος εδώ ο Απόλλωνας δεν ήταν σαν αυτόν των Δελφών: εκείνος ήταν αυστηρός, ζητούσε πολλά από τους ανθρώπους και τους φανέρωνε με σημάδια (σήμαινε) τη θέληση του Δία. Αντίθετα, η γέννηση αυτού εδώ γιορταζόταν με χορούς και ευθυμία που μεταδιδόταν σ' όλους τους ανθρώπους.

Εδώ ο Απόλλωνας είναι σίγουρα περισσότερο Υπερβόρειος. Μισεί το θάνατο και λατρεύει το φως. Εδώ δεν πεθαίνουν οι άνθρωποι κατ' επιταγήν του, εδώ ήλθε αφήνοντας τον παγωμένο Βορρά για να χαρεί το φως τού Φοίβου. Τα πρώτα δώρα που πήρε μετά τη γέννηση του ήταν από τη χώρα τής ευλάβειας και της ευδαιμονίας, τη χώρα των Υπερβορείων. Συνεχίζοντας, περνά από τον οίκο των Ναξίων, παίρνει την ιερά οδό προς τους ναούς και περνά από τους πέντε "θησαυρούς" που είναι σε ημικύκλιο. Βλέπει το Πρυτανείο.

Τι να απέγινε άραγε εκείνο το πλοίο που είχε αφιερώσει ο Δημήτριος ο Πολιορκητής και το οποίο βρισκόταν μέσα σ' εκείνο το κτίριο ακριβώς πίσω από το Πρυτανείο; Πλησιάζει στον προορισμό του. Βαδίζει στη βόρεια πλευρά του ιερού, περνά τη στοά του βασιλιά Αντίγονου της Μακεδονίας και φθάνει.

Εμπρός του είναι η "Θήκη", ο τάφος τής Όπιδος και της Άργης, των δυο Υπερβορείων Παρθένων που παραστάθηκαν στη γέννηση του πιο Έλληνα από τους θεούς, του Απόλλωνα. Το ένστικτο του πολέμου είναι και αυτό παρόν εδώ μαζί του και υπακούοντας σ' αυτό χωρίς να υπάρχει λόγος ρίχνει μία ματιά γύρω του. Και βέβαια δεν υπάρχει ψυχή.

Το μόνο πράγμα που βλέπει είναι το υδροπλάνο που λικνίζεται απαλά στην ήρεμη θάλασσα. Οι τάφοι των Υπερβορείων Παρθένων είναι οι μόνοι που παρέμειναν στο νησί μετά την κάθαρση του 426 π.Χ. 'Οταν δηλαδή αποφασίστηκε να μην γεννιέται και να μην πεθαίνει κανείς στο νησί προς τιμήν του θεού, τότε όλα τα πτώματα των τάφων στη Δήλο μεταφέρθηκαν στη Ρήνεια και ετάφησαν σε έναν ομαδικό τάφο.

Ιερό Απόλλωνα

Όλα, εκτός από τους τάφους των Υπερβορείων Παρθένων και τούτο από σεβασμό. Η "Θήκη" μοιάζει με μυκηναϊκό τάφο είναι το "καμουφλάζ" που έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες για να κρύψουν το μυστικό των υπερβορείων Παρθένων. Άρχισαν να γίνονται επιφυλακτικοί όταν στην ακμή τού νησιού και της ιερότητας του ιδρύθηκαν εκεί και ιερά ξένων θεών. Μαζί μ' αυτούς, κατόπιν επιμονής, και ο θεός του Ισραήλ.

Λίγοι ξέρουν ότι στην ανατολική ακτή τής Δήλου, του πιο ιερού και του πιο Ελληνικού νησιού, βρίσκεται η πιο αρχαία Συναγωγή στην Ελλάδα. Ως και "ένωση Σαμαρειτών" είχε το νησί. Όλα δείχνουν πόσο σημαντικό ήταν το νησί τού Απόλλωνα.

Οι Έλληνες ιερείς άρχοντες είχαν και την εκτελεστική εξουσία, πράγμα απαραίτητο φαίνεται, γιατί πολλά αντικείμενα προσπάθησαν να μεταφερθούν μακριά από τη Δήλο. «Όλοι ευτυχώς λείπουν στις μέρες μας», σκέφτηκε ο νεαρός αξιωματικός, «όλοι έχουν φύγει πια από εδώ» (αν ο αξιωματικός έκανε σήμερα μία επίσκεψη, θα έβρισκε με έκπληξη ότι δεν έφυγαν όλοι! Και στους Δελφούς και στη Δήλο, παραμένει η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή!). Κοιτάζει προς τη "Θήκη". Όλα είναι όπως τα άφησε την τελευταία φορά.

Τα σκαλοπάτια που κατεβαίνουν κάτω από τους "τάφους" είναι καλά κρυμμένα. Οι τάφοι των Υπερβορείων Παρθένων δεν είναι αυτοί που οι άλλοι νομίζουν! Είναι πολύ πιο κάτω, απείραχτοι και μυστικοί. Περνά και από τη δυτική πλευρά του ιερού, από το λεγόμενο "Σήμα", όπου βρίσκονται και οι άλλοι δύο τάφοι των Υπερβορείων Παρθένων, της Λαοδίκης και της Υπερύμης. Είναι και αυτοί όπως ήταν. Και να σκάψουν δεν πρόκειται ποτέ να βρουν το υπόγειο τούνελ. Καταλήγει στην κορυφή τού Κύνθου και στη σπηλιά τού Ηρακλή και του Απόλλωνα.

Το σπήλαιο του Κύνθου

Η είσοδος της η μυστηριακή έκανε τους Γάλλους το 1873 να αρχίσουν τις ανασκαφές από εδώ, από το σπηλαιώδες άντρο. Άραγε η μυστηριώδης όψη τού σπηλαίου προσέλκυσε τους Γάλλους αρχαιολόγους ή κάτι άλλο; Είναι σίγουρο ότι αυτό το κάτι άλλο οι Γάλλοι δεν το βρήκαν ποτέ. Γι' αυτό εξακολουθούν να είναι όλα όπως ήταν, θα προσέθετα εγώ. Όλα έδειχναν μία χαρά λοιπόν! Τις άλλες φορές που είχε έρθει εδώ, έκανε ότι μπορούσε για να καλύψει έστω και το παραμικρό ίχνος τής εισόδου που ήξερε και που μόνο στο χάρτη του ήταν σχεδιασμένη! Τη δεύτερη φορά που είδε τη Δήλο, θυμόταν τη χαρά του όταν βρήκε την είσοδο. Μύριζε υγρασία, ήταν κατασκότεινη και πολύ στενή, τόσο στενή που μόνο ένας άνθρωπος σαν κι αυτόν υπερβολικά αδύνατος θα μπορούσε να περάσει.

Ευτυχώς, συρόμενος γύρω στα 5 μέτρα, είχε βρει καλοδιατηρημένα σκαλοπάτια που οδηγούσαν προς τα κάτω. Ο αξιωματικός μας δεν ήταν ούτε ορειβάτης ούτε σπηλαιολόγος. Του άρεσε πολύ το διάβασμα. Κάποτε λοιπόν είχε πέσει στα χέρια του ένα βιβλιαράκι, που ήταν έκδοση των αρχών τού αιώνα, ενός Λάμα (Τάσι Λάμα III), με τον περίεργο τίτλο Η Οδός τιρος τη Shamballah. Κοντά στα άλλα περίεργα, το βιβλίο περιείχε και το χάρτη ενός υποτιθέμενου συστήματος υπόγειων τούνελ που περνούσαν απ' όλο τον κόσμο! και είχε το όνομα: Το Υπόγειο Σύστημα Τούνελ τής Αγκάρθα.

Του είχε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση και σιγά-σιγά είχε μάθει από διάφορες πηγές και εκδόσεις ότι υπήρχε σχετικά με το θέμα. Σε λίγα χρόνια ήταν και αυτός ένας θιασώτης και θαυμαστής τής Θεωρίας τής Κοίλης Γης. Από καθαρή τύχη, ο πόλεμος τον έφερε στην Ελλάδα, όπου όλες του τις άδειες τις περνούσε αναζητώντας στοιχεία για το αγαπημένο του θέμα.

Ένωσε και αυτός τις δυνάμεις του με τις ομάδες έρευνας εδώ, αλλά δυστυχώς, λόγω του ότι δεν διέθετε τις απαραίτητες γνώσεις, δεν κατόρθωσε παρά να μετέχει μόνο σαν σύμβουλος και μάλιστα τις περισσότερες φορές από το γραφείο του. Γι' αυτό προσπαθούσε, όποτε μπορούσε, ακόμη και μόνος του, να κάνει τις δικές του ερασιτεχνικές έρευνες.

Σιγά-σιγά, με τα χρόνια, βελτίωσε τη θεωρία, συνδέοντας την με τον Απόλλωνα και την περίεργη σχέση που είχε με την Υπερβορέα. Τώρα πια, πίστευε ακράδαντα ότι η Ελλάδα συνδεόταν σίγουρα με τον υπόγειο αυτό θαυμαστό κόσμο των βιβλίων του. Δεν σκέφτηκε ποτέ τι θα μπορούσε να συναντήσει εκεί, απλώς ήθελε να βρει το θρυλούμενο δρόμο.

Ενθουσιάστηκε όταν έμαθε περισσότερα για τη Δήλο και για τα δυο μικρά νησάκια που βρίσκονταν εμπρός της, τον μικρό και τον μεγάλο Ρεματιάρη, που σύμφωνα με το μύθο ανήκαν στην θεά τής νύχτας, την Εκάτη, την υποχθόνια θεά που προστάτευε τα φαντάσματα της νύχτας και ανακαλούσε όποτε ήθελε από τον Άδη τα πνεύματα των νεκρών. Σαν μία φρουρός η Εκάτη προστάτευε τη Δήλο τού Απόλλωνα. Σου είχε έλθει η παράξενη ιδέα ότι η Εκάτη, μιας και ήταν η υποχθόνια θεά των σκοταδιών, την προστάτευε και υποχθόνια.

Μήπως δηλαδή οι υπερβόρειες Παρθένες, η Λητώ, αλλά και ο Απόλλωνας που έξι μήνες το χρόνο επισκεπτόταν την άλλη του πατρίδα, την υπερβορέα, και γι' αυτό, σύμφωνα με το μύθο, πολλές από τις παραστάσεις τού θεού ήταν σκοτεινές ο μύθος για τον Πύθωνα και άλλα αναρίθμητα δεν εννοούσαν τίποτε άλλο παρά ότι όλα αυτά γίνονταν υπογείως;

Μήπως ακόμα και η θέσπιση εκείνου του περίεργου νόμου που δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι τον είχε θεσπίσει το Ιερατείο που δεν άφηνε κανέναν να πεθάνει στο ιερό νησί ήταν μια προσπάθεια να προστατευτούν τα όποια υπόγεια μυστικά του νησιού; σαν να ήταν η Δήλος, υπογείως, το σταυροδρόμι όλων των μυστικών δρόμων που οδηγούσαν κάπου.

Η επιθυμία του αυτή να βρει οπωσδήποτε αυτό το δρόμο ήταν τόσο μεγάλη, ώστε έβαζε κατά μέρος το φόβο του για το άγνωστο και τη σύνδεση του την πολύ δυνατή με τούτο τον κόσμο της επιφάνειας. Και έτσι προχωρούσε κατεβαίνοντας τα σκαλοπάτια, τα οποία δεν ήξερε πού οδηγούσαν.

Κατέβηκε αρκετά, τόσο που δεν θυμόταν πόσα μέτρα. Είχε πει στον εαυτό του να μετράει ένα μέτρο για κάθε σκαλοπάτι, αλλά είχε χάσει το λογαριασμό προ πολλού. Το φανάρι τον βοηθούσε αρκετά, αλλά είχε και το φακό του μέσα στο σακίδιο.

Η ανακάλυψη της εισόδου είχε έλθει μάλλον ξαφνικά, και δεν είχε κάνει κάποιο σχέδιο σχετικά με το πόσο θα κρατούσε αυτή η περιπέτεια. Κάποτε τα σκαλοπάτια τελείωσαν και άρχισε να προχωράει ελαφρά κατηφορικά σε ένα καλοδουλεμένο τούνελ που στα πλάγια στρογγύλευε, αλλά στην οροφή έδειχνε να έχει, κατά κάποιον τρόπο, γεωμετρικό σχήμα. Πότε πλάταινε και τότε εμφανίζονταν στο φως τού φακού βράχια μοναδικά, χωρίς υγρασία, που κατέληγαν σε σπηλαιώσεις.

Κάποιες άλλες φορές, θα 'παιρνε όρκο πως τούτα τα εξογκώματα, τα συμμετρικά στο έδαφος, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά λαξευμένοι βράχοι, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν "πάγκοι" αναπαύσεως. Άλλοτε, η δίοδος στένευε απότομα και μόλις που μπορούσε να προχωρήσει. Το ύψος τής οροφής δεν τον απασχόλησε ποτέ ήταν αρκετά ψηλό, ακόμα και γι' αυτόν που περνούσε το 1.80 ύψος.

Σιγά - σιγά άρχισε να συνηθίζει το ότι βρισκόταν να περπατά σε ένα τόσο μεγάλο βάθος. Προχωρούσε αρκετά και δεν φαινόταν ότι η διαδρομή θα τελείωνε ή ότι θα έβγαζε κάπου. Κάποια στιγμή κοντοστάθηκε, γιατί σκέφτηκε κάτι που τον έκανε να "ξυπνήσει" από τη ρουτίνα του χωρίς μεταβολές στο σχήμα ή σ' οτιδήποτε άλλο μονοπατιού! Έμεινε ακίνητος. Αν σκέφτηκε η άλλη είσοδος της διαδρομής που είχε βρει και ακολουθούσε ήταν στον Κΰνθο, στο υψηλότερο σημείο του νησιού και περίπου στη μέση, τότε έπρεπε να έχει διανύσει την ξηρά προ πολλού και εδώ και αρκετή ώρα να προχωρούσε έχοντας από πάνω του τη... θάλασσα!

Α, όχι! Γι' αυτό δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένος. Έπρεπε να γυρίσει πίσω, να επιστρέψει στη βάση του, να ειδοποιήσει τέλος πάντως και άλλους και να ξανακάνουν την έρευνα πιο άρτια εξοπλισμένοι, ψυχολογικά αλλά και υλικά. Έκανε λοιπόν μεταβολή και άρχισε να επιστρέφει. Είχε κάνει πράγματι περισσότερη απόσταση απ' ότι νόμιζε είχε διανύσει γύρω στα 4.5 χιλιόμετρα, δηλαδή τρία χιλιόμετρα περισσότερα από το πλάτος του νησιού! Όταν έφθασε στη βάση του δεν είπε σε κανέναν τίποτε. Νόμισε ότι θα ήταν καλύτερα να προχωρήσει και άλλο μόνος του πριν το πει σε κανέναν, ώστε να βρει κάτι περισσότερο.

Την τέταρτη φορά, τον ακολούθησαν τα μέλη της ομάδας έρευνας, αφού πρώτα τους έβαλε να του υποσχεθούν ότι οπωσδήποτε θα πήγαινε και αυτός μαζί τους. Δέκα άτομα μπήκαν εκείνη τη φορά μέσα ένα πρωί γύρω στις 8.30'. Έκαναν και μία ανακάλυψη που δεν την είχε κάνει ο ίδιος τη δεύτερη ή την τρίτη φορά. Εκεί που άρχιζαν τα σκαλοπάτια, στα δεξιά, υπήρχε και άλλος ένας διάδρομος που πήγαινε ευθεία και κατέληγε σ' ένα δώμα που με μιας κατάλαβαν ότι επρόκειτο για έναν αρχαιότατο τάφο.

Υπήρχαν δύο σαρκοφάγοι περίεργοι, όχι σαν τις ρωμαϊκές που ξέρουμε και μοιάζουν με παραλληλόγραμμο. Το σχήμα τους ήταν κομψό και στρογγύλευε στις γωνίες, ενώ είχαν το μισό περίπου ύψος των κλασικών σαρκοφάγων. Μετά το δωμάτιο αυτό, ο διάδρομος οδηγούσε αμέσως δεξιά και κατέληγε σ' ένα άλλο δώμα, όπου η σκηνή επαναλαμβανόταν με δύο άλλες σαρκοφάγους, ακριβώς ίδιες με τις πρώτες.

Είχαν βρεθεί στον τόπο των πραγματικών τάφων των Υπερβορείων Παρθένων. Εκεί τελείωνε ο διάδρομος.

Πίσω πάλι, στην αρχική διαδρομή, δεν είχαν καμία δυσκολία. Προχώρησαν για ώρες ολόκληρες και έκαναν διακοπή στο μισό διάστημα απ' αυτό που είχαν προγραμματίσει να μείνουν. Φαίνεται ότι η αίσθηση του πελώριου βάρους τής θάλασσας που κυριολεκτικά ήταν πάνω από τα κεφάλια τους ήταν τόσο έντονη, ώστε κάθε σκέψη για διανυκτέρευση εκεί την απέκλεισαν.

Είχαν προχωρήσει γύρω στα 16 χιλιόμετρα! Μέχρι εκεί είχαν φτάσει οι έρευνες τους.

Δεν είχαν την ευκαιρία να κάνουν κάτι πιο συστηματικό απ' ότι είχαν ήδη κάνει. Οι φωτογραφίες, τα συμπεράσματα και οι εκκλήσεις για περαιτέρω έρευνες είχαν σταλεί στο Βερολίνο κι αυτές. Οι καινούριες διαταγές δεν έφτασαν ποτέ. Είχαν άλλα, πιο επείγοντα αιτήματα να κοιτάξουν τώρα.

Είχαν όμως όλοι τους την προαίσθηση ότι κάποτε θα συνέχιζαν. Ο νεαρός αξιωματικός είχε φθάσει τώρα στο λόφο. Ο Κύνθος τού φαινόταν πολύ γνωστός, ενώ η σπηλιά των δύο ιερών ήταν έρημη ως συνήθως. Ξανακοίταξε γύρω του. Δεν υπήρχε κανένας!

Ἡ κυκλώπεια καμάρα στο όρος Κύνθος

Ήταν εντελώς μόνος του στο νησί, χωρίς την παρουσία άλλων ανθρώπων. Η περιοχή τής εισόδου ούτε καν του γεννούσε την υποψία ότι πίσω της βρισκόταν η απίθανη διαδρομή κάτω από τη θάλασσα. Έμεινε ήσυχος για λίγο, κάθισε και κοίταξε γύρω του. «Πότε ξανά;», σκέφτηκε.

Σηκώθηκε, έφτιαξε τη στολή του, συμπλήρωσε κάποια τελευταία πράγματα στο χάρτη του και πήρε το δρόμο προς το μικρό όρμο με το υδροπλάνο. Σε λίγο το αεροπλανάκι άφηνε μία άσπρη αφρώδη γραμμή πίσω του πριν απογειωθεί. Ο πιλότος έκανε δυο φορές τον κύκλο του νησιού από χαμηλό ΰψος πριν πετάξει, τελειωτικά τούτη τη φορά, προς τη βάση του... ... Τα χαρτιά είχαν γίνει πλέον στάχτες και μερικές απ' αυτές αιωρούνταν στο δωμάτιο με το βαρέλι. Οι φλόγες δεν υπήρχαν πια. Αυτό τον επανάφερε στην πραγματικότητα, όχι όμως χωρίς λύπη, κάτι που ήταν φανερό ακόμη και στο πρόσωπο του. Τακτοποίησε όλα όσα έπρεπε να πάρει μαζί του. Τον πολύτιμο χάρτη του δεν τον τοποθέτησε στην τσάντα του, αλλά τον δίπλωσε στα τέσσερα και τον εναπόθεσε στην τσέπη του χιτωνίου του. Όλα ήταν έτοιμα για την αναχώρηση.

Έβρεχε και σε λίγο η οδός τής υποχώρησης δεν θα υπήρχε πια. Στο απομεσήμερο της 14ης Οκτωβρίου του 1944, όλο το επιτελείο της Ε' στρατιάς έφυγε τελευταίο και σε λίγο η Θεσσαλονίκη ήταν παρελθόν γι' αυτό. Ο νεαρός, αδύνατος και ψηλός αξιωματικός ήταν χωμένος στις σκέψεις του καθώς το τρένο τον έφερνε προς τη σωτηρία. Ήταν ο νεαρός υπολοχαγός Curt Waldheim! (Kurt Waldheim*)

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ιωάννη Γιαννόπουλου: Απόρρητος φάκελος Κοίλη Γη Εκδόσεις: Έσοπτρον

Πηγή: memorylifegr

Διαβάστε Περισσότερα...

Tα θαύματα στα αρχαία Ασκληπιεία!

 

Τα Ασκληπιεία ήταν ιερά και τόποι λατρείας του ήρωα, ιερού ιατρού και θεραπευτή θεού Ασκληπιού. Ηταν στην πραγματικότητα τα πρώτα νοσοκομεία ή μάλλον συγκροτήματα κτιρίων υγείας, όχι μόνο του ελληνικού χώρου αλλά και όλου του δυτικού πολιτισμού και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στην ελληνική ευρύτερη περιφέρεια για πολλούς αιώνες, από την εποχή περίπου του Τρωικού πολέμου ως τον 6ο αιώνα μ.Χ., εποχή της πλήρους επικράτησης του χριστιανισμού. Θα πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα ίσως εδώ ότι, παρ' όλο το διωγμό που υπέστη ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός ως ειδωλολατρική πρακτική, κύρια από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο το 392 μ.Χ., η λατρεία του Ασκληπιού και ιδιαίτερα η φροντίδα υγείας στα Ασκληπιεία δεν έγινε κατορθωτό να εξαλειφθεί τελείως για περίπου δύο ακόμη αιώνες.

Στα Ασκληπιεία, εκτός από τον ίδιο τον Ασκληπιό, λατρεύονταν παράλληλα και περιπτωσιακά τόσο οι μυθολογικοί πρόγονοί του, ο Απόλλωνας και η Αρτεμις, όσο και τα μυθολογικά παιδιά του, η Υγεία, η Πανάκεια, ο Τελεσφόρος, η Ιασώ, η Αίγλη, η Ακεσώ, η Αύρα, η Νίκη, ο Ευμαρίων, ο Αλεξίνωρ κ.ά., που παρουσίαζαν τις προσωποποιημένες ιδιότητες της θεραπευτικής του τέχνης. Λατρεύονταν συγχρόνως και τα θεωρούμενα φυσικά παιδιά του, ο Μαχάων και ο Ποδαλείριος, που, σύμφωνα με τον Ομηρο, ήταν και αυτοί γιατροί που πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο ως αρχηγοί των στρατευμάτων της Τρίκκης, της Ιθώμης και της Οιχαλίας, πόλεων της Θεσσαλίας. Τα φίδια και οι σκύλοι ήταν τα ιερά ζώα του Θεού Ασκληπιού.

Ο Ασκληπιός και οι δύο υιοί του, αυτοί οι πρώτοι ήρωες-γιατροί, που παρουσιάζονται να συγκεντρώνουν τη βαθιά εκτίμηση και αναγνώριση όχι μόνο του Ομήρου αλλά και όλων των Ελλήνων της εποχής τους, φαίνονται ως ιδρυτές της μεγάλης οικογένειας των Ασκληπιαδών, απογόνων του Ασκληπιού, που από γενεά σε γενεά κληρονομούσαν τα μυστικά της ιατρικής τέχνης και πρόσφεραν τις ιατρικές τους υπηρεσίες στη μυθολογική και ιστορική μας αρχαιότητα στο όνομα του μεγάλου πρώτου ήρωα γιατρού, του Ασκληπιού. Ανάμεσα στους φημισμένους Ασκληπιάδες μπορούμε να αναφέρουμε εδώ τους μεγάλους δασκάλους Ιπποκράτη και Αριστοτέλη.

Ο Ιπποκράτης ήταν ο πιο διάσημος από τους φημισμένους δασκάλους του Ασκληπιείου και της Ιατρικής Σχολής της Κω και έζησε ως γνωστόν τον 5ο αιώνα π.Χ. Ηταν ένας Ασκληπιάδης καταγόμενος από τον γιο του Ασκληπιού Ποδαλείριο, γεγονός που παρουσιάζεται να αποδεικνύεται από το γενεαλογικό του δένδρο. Ο Ιπποκράτης αναγνωρίζεται ακόμη διεθνώς ως ο «Πατέρας της Ιατρικής Επιστήμης» καθώς ήταν αυτός που αποσαφήνισε και δημοσίευσε τις πρώτες και βασικές αρχές της επιστήμης αυτής. Δεν θα πρέπει παράλληλα να ξεχνάμε ότι ο «Ορκος του Ιπποκράτη» παραμένει ακόμη μια αποδεκτή ιερή διακήρυξη των υποχρεώσεων των ιατρών και δίνεται στους θεούς Απόλλωνα (ιατρό των θεών), Ασκληπιό (ιατρό των ανθρώπων και θεών και μυθικό υιό του Απόλλωνα), Υγεία και Πανάκεια (μυθικές κόρες του Ασκληπιού) και στους υπόλοιπους των θεών. Στη Μακεδονία, ο φημισμένος φιλόσοφος, ιατρός και δάσκαλος ιατρικής, ο Αριστοτέλης, υπήρξε κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Αριστοτέλης ήταν άλλος ένας φημισμένος Ασκληπιάδης καθώς παρουσιάζεται να κατάγεται από τον άλλο υιό του Ασκληπιού, τον Μαχάονα.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι έχουν αναφερθεί σε γραπτές πηγές ή/και έχουν βρεθεί αρχαιολογικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη περίπου 320 Ασκληπιείων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Σύμφωνα όμως με άλλες πηγές, τα Ασκληπιεία στον αρχαίο κόσμο ξεπερνούσαν τα 500. Από αρχαίες γραπτές μαρτυρίες και αρχαιολογικά ευρήματα γνωρίζουμε σήμερα ότι τα Ασκληπιεία, επενδυμένα με τις μυθολογικές, ιδεολογικές και φιλοσοφικές αντιλήψεις για την υγεία των προγόνων μας, προσέφεραν αυτό που λέμε σήμερα «ολιστική φροντίδα υγείας».

Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, οι ιερείς/ιατροί στα Ασκληπιεία λάτρευαν τον Ασκληπιό με την προσφορά υγείας προς τον άνθρωπο. Και ο άνθρωπος (ασθενής και ικέτης) αντιμετωπιζόταν με ιερό σεβασμό, ως ολοκληρωμένο ον με αδιαχώριστα και ιδιαίτερα πνευματικά, ψυχικά, συναισθηματικά, κοινωνικά, ηθικά, φυσικά κ.ά. χαρακτηριστικά, που βρισκόταν σε απόλυτη συνάρτηση με το άμεσο και απώτερο γήινο και συμπαντικό περιβάλλον του. Η ασθένεια εθεωρείτο ως ένα αποτέλεσμα πολύπλοκων και αρνητικών αλληλεπιδράσεων περιβαλλοντικών, κοινωνικών, ψυχολογικών, πνευματικών, συναισθηματικών και φυσικών παραγόντων και η φροντίδα υγείας φαίνεται να στόχευε στην εξομάλυνση των συγκρούσεων και στην αποκατάσταση της αρμονίας ανάμεσα στους παράγοντες αυτούς έχοντας ως επικουρική βοήθεια την ιατρική επέμβαση, χειρουργική ή φαρμακευτική.

Το να επισκεφθείς τον Ναό του Ασκληπιού δεν ήταν απλή υπόθεση. Έπρεπε να σε καλέσουν οι Ιερείς του Ναού. Έπρεπε να προηγηθεί νηστεία, καθαρτικό λουτρό και ψυχικός καθαρμός. Πριν κοιμηθείς στην Ιερά Κλίνη έπρεπε να μάθεις τα τελετουργικά καθαρμού και να κάνεις θυσίες. Όλα αυτά πριν εισέλθεις στον Ναό.

Της όλης διαδικασίας προϊστατο ο Πρωθιερέας ή Μεγάλος Ιερέας και τον βοηθούσαν οι Πυροφόροι, που εκτελούσαν χρέη διακόνου και βοηθών στις ιατρικές εργασίες, οι Ιερομνήμονες και οι θεράποντες νοσοκόμοι που ονομάζονταν Ασκληπιάδες. Ανάμεσά τους υπήρχαν και γυναίκες οι οποίες ανήκαν στην τάξη των Νακόρων ή Ζακόρων. Ο Γαληνός λέει ότι πριν από τον Ασκληπιό, η ιατρική ήταν «απολύτως εμπειρική και όνο δια φυτών εθεραπεύοντο οι άνθρωποι, ενώ αυτός την ανύψωσε σε θεία επιστήμη».

Ασθενείς με ανίατες παθήσεις εθεραπεύοντο. Τυφλοί εύρισκαν το φως τους. Χωλοί και παραπληγικοί περπατούσαν ξανά. Εθεραπεύοντο άμεσα, χωρίς μακροχρόνια παραμονή στον Ναό. Την τρομερή ιαματική δύναμη του Θεού γνώριζαν οι Ιερείς του Ασκληπιού από τα πανάρχαια χρόνια που χάνονται στην αχλύ της Ιστορίας. Η ιαματική τους παράδοσή ήταν μυστική και δεν την απεκάλυπταν παρά μόνον στους νέους Μύστες.

Όμως ξέρουμε ότι την νύκτα που σε καλούσαν οι Ιερείς να κοιμηθείς στο Άβατον, ντυνόσουν στα λευκά. Καθόσουν δίπλα στο Ιερό Άγαλμα του Θεού το οποίο περιβαλλόταν από ζωντανά φίδια. Έπρεπε να τα ταΐσεις με γλυκά εδέσματα, για να τα τραβήξεις μακριά από το Άγαλμα, και ύστερα να προσευχηθείς στον Θεό. Ώφειλες να τραγουδήσεις ύμνους προς στον Θεό. Ύστερα ένας Ιερεύς σε έβαζε να κοιμηθείς στην Ιερά Κλίνη και σου έλεγε «Μην φοβηθείς από αυτά που θα δεις στο όνειρό σου την νύκτα».

Το πρωί οι Ιερείς συζητούσαν με τους ασθενείς το όνειρο που είδαν. Η ευθύνη των Ιερέων ήταν να προετοιμάσουν τον ασθενή να δει το θεϊκό όνειρο και, αν χρειαζόταν, να ερμηνεύσουν στον άρρωστο τις εντολές του Θεού.

Στα Ασκληπιεία γίνονταν και διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις και τοπικές αφαιμάξεις, ορισμένα δε από τα Ασκληπιεία είχαν αναπτύξει και ειδικό τρόπο θεραπείας όπως για παράδειγμα το Αμφιάρειο με ειδίκευση στην ονειροθεραπεία. Στην Κω υπήρχε σε μαρμάρινη πλάκα στην θύρα η περίφημη συνταγή κατά των δηγμάτων ζώων και στην Έφεσσο χρησιμοποιούσαν ένα θαυματουργό κολύριο για οφθαλμολογικά περιστατικά.

Στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου η τελική θεραπεία που δινόταν από τον Ασκληπιό γινόταν με την «εγκοίμηση» στο Άβατο.Την κρίσιμη ημέρα γινόταν ξανά θυσία. Ο θεραπευόμενος αφού έτρωγε από το θυσιασμένο ζώο και έπινε πολύ ποτό και νέκταρ, με τη συνοδεία μουσικής από τον αυλό του Ασκληπιού οδηγείτο σε κατάσταση έκστασης - διευρυμένης κατάσταση συνειδητότητας - μέσω πολλών διαδρόμων στη λαβυρινθώδη κατασκευή του Θόλου, όπου κοιμόταν πάνω στο ακόμη ζεστό δέρμα του θυσιασμένου ζώου -πιθανόν για να επωφεληθεί από την ενέργεια του καθυγιασμένου ζώου- και του ζητούσαν να μείνει σιωπηλός οτιδήποτε κι αν άκουγε ή έβλεπε.

Οι Ιερείς του Ασκληπιού ήταν ιατροί και θεολόγοι ταυτοχρόνως. Ήξεραν από ονειρομαντεία, από βότανα, από χειρουργική. Πριν κοιμηθεί ο άρρωστος στην Ιερά Κλίνη, οι Ιερείς τον παρακολουθούσαν όταν κοιμόταν για να εντοπίσουν σημεία που θα έδειχναν ότι είναι έτοιμος να κοιμηθεί στο Άβατον. Όταν οι οιωνοί ήταν σωστοί, ο ασθενής εισέρχετο στο Άβατον. Εκεί εθεωρείτο ότι θα κοιμηθεί δίπλα στον Θεό Ασκληπιό. Θα έβλεπε ένα όνειρο, όπου είτε θα τον θεράπευε άμεσα ο Θεός, είτε θα του έλεγε τί να κάνει για να θεραπευθεί. Όταν θεραπευόταν, έπρεπε να χαράξει σε μία επιγραφή την εμπειρία που έζησε, ώστε οι νέοι ασθενείς να θαυμάζουν την ιαματική δύναμη του Θεού Ασκληπιού.

Τα ιαματικά θαύματα που καταγράφονται στις επιγραφές της Επιδαύρου ήταν πολλά:

1. Η Κλεώ ήταν έγκυος για πέντε χρόνια, και δεν μπορούσε να γεννήσει. Ήρθε στον Ναό και κοιμήθηκε στο Άβατον. Μόλις ξύπνησε και βγήκε έξω από τον Ναό, γέννησε έναν υιό, ο οποίος αμέσως περπάτησε. Η Κλεώ για να ευχαριστήσει τον Θεό, χάραξε σε επιγραφή το εξής: «Θαυμαστή δεν είναι η μεγαλοσύνη της επιγραφής αλλά η Θεότητα, διότι η Κλεώ κυοφορούσε το βρέφος για πέντε έτη μέχρι που κοιμήθηκε στον Ναό και ο Ασκληπιός την θεράπευσε».

2. Ένας άνδρας έπασχε από παράλυση των δακτύλων της χειρός. Επισκέφθηκε τον Ναό του Ασκληπιού ζητών θεραπεία. Διαβάζοντας τις επιγραφές που είχαν χαράξει οι παλαιότεροι ασθενείς εξέφρασε δυσπιστία και χλεύασε αυτά που έγραφαν οι επιγραφές ως αδύνατα. Αλλά είδε ένα όνειρο. Καθώς έπαιζε κύβους(ζάρια) έξω από τον Ναό, ο Θεός ενεφανίσθη, έπιασε την χείρα του και τέντωσε τα δάκτυλα. Μετά από αυτό ο άνδρας μπορούσε να κινήσει όλα του τα δάκτυλα. Ο Θεός τον ρώτησε αν δυσπιστούσε ακόμη ως προς αυτά που έλεγαν οι επιγραφές του Ναού. Ο άνδρας είπε, «Όχι πιά». Τότε ο Ασκληπιός του είπε, «Αφού χλεύαζες τις θεραπείες αν και ήταν αληθινές, από τώρα το όνομά σου θα είναι Άπιστος». Όλα αυτά είχαν συμβεί στο όνειρό του. Αλλά όταν ξύπνησε ο άνδρας τα δάκτυλά του είχαν θεραπευθεί.

3. Ένα μικρό αγόρι ήταν άλαλο. Ήρθε στον Ναό μαζί με τον πατέρα του να προσκυνήσει. Όταν έκαναν τις απαραίτητες θυσίες και τα τελετουργικά, εμφανίστηκε ένας Ιερεύς φέρνοντας φωτιά από τον Βωμό του Θεού. Κοίταξε τον πατέρα του αγοριού και απαίτησε να υποσχεθεί ότι αν θεραπευθεί ο υιός του, τότε μέσα σε ένα έτος το πολύ, θα δώριζε ένα ανάθημα στον Ναό του Ασκληπιού. Έξαφνα το αγόρι απάντησε: «Το υπόσχομαι». Ο πατέρας του αγοριού συγκλονίστηκε από το θαύμα και ζήτησε από το παιδί του να επαναλάβει αυτό που είπε. Το αγόρι επανέλαβε τις λέξεις, και από τότε η φωνή του επανήλθε πλήρως.

4. Ο Αγήστρατος υπέφερε από φοβερούς πονοκεφάλους, οι οποίοι του προκαλούσαν αϋπνία. Όταν κοιμήθηκε στο Άβατον του Ναού, είδε ένα όνειρο. Εμφανίσθηκε ο Θεός και όχι μόνον θεράπευσε τους πονοκεφάλους, αλλά τον προέτρεψε να ασκηθεί στο παγκράτιο. Όταν ξύπνησε ο Αγήστρατος, ήταν καλά. Αργότερα έλαβε μέρος στους αγώνες παγκρατίου στα Νέμεα και κέρδισε το πρώτο βραβείο.

5. Ο Πάνδαρος από την Θεσσαλία, είχε στίγματα στο μέτωπό του. Είδε ένα όραμα όπου ο Θεός τύλιξε τις πληγές του με έναν επίδεσμο και του είπε να τον αφαιρέσει όταν φύγει από τον Ναό. Και μόλις θεραπευθεί, να προσφέρει τον επίδεσμο ως ανάθημα στον Ναό. Όταν ξύπνησε ο Πάνδαρος, βγήκε έξω από τον Ναό, αφαίρεσε τον επίδεσμο και διεπίστωσε ότι τα στίγματα εξαφανίστηκαν. Ύστερα αφιέρωσε τον επίδεσμο στον Ναό, όπως τον είχε προστάξει ο Θεός Ασκληπιός.

6. Ο Ερμόδικος από την Λάμψακο ήταν παράλυτος σε όλο του το σώμα. Οι Ιερείς τον έβαλαν να κοιμηθεί στον Ναό και είδε τον Θεό στον ύπνο του. Ο Ασκληπιός τον πρόσταξε μόλις ξυπνήσει να μεταφέρει στον Ναό μία μεγάλη πέτρα. Όσο πιό μεγάλη πέτρα μπορούσε να μεταφέρει. Ο Ερμόδικος έγινε καλά και έφερε μία μεγάλη πέτρα την οποία αφιέρωσε στον Ναό.

7. Ένας τυφλός και από τους δύο οφθαλμούς έφθασε στον Ναό του Ασκληπιού. Οι οφθαλμοί του είχαν τόσο καταστραφεί, που στις κόγχες δεν υπήρχε τίποτε παρά μόνον τα βλέφαρα. Ωρισμένοι επισκέπτες του Ναού άρχισαν τα σκωπτικά σχόλια διότι δεν πίστευαν ότι τέτοια περίπτωση μπορούσε να θεραπευθεί. Μόλις κοιμήθηκε ο τυφλός άνδρας είδε ένα όραμα. Εμφανίσθηκε ο Θεός, ετοίμασε ένα φάρμακο και αφού σήκωσε τα βλέφαρα του ασθενούς, άλειψε με το φάρμακο την περιοχή. Όταν ξύπνησε ο άνδρας είχε το φως του και στους δύο οφθαλμούς.

8. Κάποιος Διόφαντος έκανε την εξής αφιέρωση στον Θεό Ασκληπιό: Εγώ, ένας προσκυνητής του Ναού, λέω σε σένα Ασκληπιέ, υιέ του Απόλλωνος. Πώς θα έρθω στην χρυσή Σου οικία, ώ αγαπημένε, αφού τα πόδια μου είναι άρρωστα; Εκτός και αν με το να με θεραπεύσεις, με φέρεις ξανά στον Βωμό Σου, ώστε να σε ξαναδώ πιό λαμπερό απΆ ό,τι είναι η Γη την Άνοιξη. Εγώ ο Διόφαντος, σε παρακαλώ, σώσε με, Παντοδύναμε και Ευλογημένε, με το να θεραπεύσεις τα άρρωστα πόδια μου. Στο όνομα του Πατρός Σου, προς τον οποίο κάνω προσφορές. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να με ανακουφίσει από τέτοια συμφορά. Μόνον εσύ Παντοδύναμε έχεις την δύναμη. Γιατί οι Θεοί σε έστειλαν στους ανθρώπους ως μέγα δώρο, για να τους ανακουφίζεις από τα βάσανα. Τριπλά ευλογημένε Παιήωνα Ασκληπιέ, με την δύναμή Σου ο Διόφαντος θεραπεύθηκε από την ανίατη αρρώστια του. Τώρα στέκεται γερά στα πόδια του, όπως υποσχέθηκες.

9. Μία γυναίκα από την Αθήνα, ονόματι Αμβροσία, ήταν τυφλή από το ένα μάτι. Απεφάσισε να επισκεφθεί τον Ναό του Θεού Ασκληπιού στην Επίδαυρο, για να θεραπευθεί. Αλλά όταν έφθασε εκεί, διαβάζοντας επιγραφές που ανέφεραν προηγούμενες θεραπείες, άρχισε να δυσπιστεί. Για ωρισμένες περιπτώσεις κάγχασε, διότι θεώρησε αδύνατον να είχαν θεραπευθεί άρρωστοι με τόσο σοβαρές ασθένειες.

Της φαινόταν αδιανόητο άνθρωποι χωλοί και τυφλοί να είχαν θεραπευθεί με το να δουν απλώς ένα όνειρο μέσα στο Άβατον του Ναού. Όταν την ετοίμασαν οι Ιερείς, την έβαλαν να κοιμηθεί στην Ιερά Κλίνη, μέσα στο Άβατον. Στον ύπνο της είδε ένα όραμα. Ο Θεός Ασκληπιός παρουσιάστηκε και της είπε ότι θα την θεράπευε. Αλλά της ζήτησε ως αντίτιμο για την θεραπεία, να αφιερώσει στον Ναό έναν ασημένιο χοίρο. Αυτό θα αποτελούσε ανάμνηση της απιστίας της.

Μόλις είπε αυτά ο Θεός Ασκληπιός, έκανε μία τομή στον τυφλό οφθαλμό της Αμβροσίας και έρριξε μέσα ένα φάρμακο. Όταν ξύπνησε το πρωί η Αμβροσία, σηκώθηκε και περπάτησε έξω από το Άβατον, εντελώς υγιής. Έβλεπε και από τους δύο οφθαλμούς.

Tα θαύματα αυτά μας τα αποκαλύπτουν ι επιγραφές που βρέθηκαν στην Επίδαυρο, όπου ευρίσκετο το Ιερό του Θεού Ασκληπιού.

Πηγή: mythagogia, http://ermionh.blogspot.gr/, Σοφία Χατζηκοκόλη-Συράκου www.tovima.gr, Όλγα Γκουνή- http://www.ionianet.gr

Επεξεργασία, επιμέλεια αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος

Διαβάστε Περισσότερα...